Γράφει η Μαρία Λυσάνδρου, δημοσιογράφος Υγείας
Ήδη από το 2003, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), σε έκθεσή του με τίτλο «Adherence to Long-Term Therapies» (Συμμόρφωση στις Μακροχρόνιες Θεραπείες), προειδοποιούσε ότι περίπου ένας στους δύο πάσχοντες από χρόνια νοσήματα δεν συμμορφώνεται στην αγωγή του, με συνέπεια να υπονομεύει δραματικά την υγεία του.1
Έτσι, δεν είναι καθόλου σπάνιο το φαινόμενο ακόμη και σήμερα, οι ασθενείς να μην συμμορφώνονται στις θεραπείες, να παίρνουν τα φάρμακά τους κατά το δοκούν ή ακόμη χειρότερα και να τα διακόπτουν με το επιχείρημα ότι δεν αισθάνονται άρρωστοι, σύμφωνα με τα συμπεράσματα που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Annals of Internal Medicine.
«Μελέτες έχουν δείξει ότι το 20 με 30% των θεραπειών δεν ολοκληρώνονται ποτέ, ενώ περίπου το 50% των φαρμάκων για τις χρόνιες νόσους δεν λαμβάνονται όπως συνταγογραφούνται», αναφέρει η έρευνα.2
Από την πλευρά της η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία δίνει σαφείς οδηγίες στα μέλη της πώς να εκπαιδεύσουν τους ασθενείς τους ώστε να ακολουθούν πιστά τη θεραπεία τους με βάση τις προσωπικές τους δυνατότητες, συνήθειες και πεποιθήσεις.3
Από την πρώτη επίσκεψη3
Η εκπαίδευση του ασθενούς, προτρέπουν οι ειδικοί, πρέπει να πραγματοποιείται από την πρώτη επίσκεψη και να επαναλαμβάνεται τακτικά στις επόμενες επισκέψεις για να διασφαλιστεί ότι οι πάσχοντες παραμένουν πιστοί στη φαρμακευτική αγωγή που τους συνέστησε ο γιατρός τους.
Για να επιτευχθεί αυτό, απαραίτητο κρίνεται πρώτα από όλα οι ασθενείς να έχουν εμπεδώσει το σχέδιο θεραπείας για τη διαχείριση των συμπτωμάτων τους και να έχουν κατανοήσει απόλυτα όλα όσα ειπώθηκαν από τον καρδιολόγο τους.
Επίσης, σημαντικό θεωρείται το σχέδιο θεραπείας να είναι συνδεδεμένο με τους στόχους του ασθενούς.
Σημαντικό ρόλο σ’ αυτό φαίνεται να παίζει ο τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στον ασθενή και στον θεράποντα γιατρό.
Κατά την επίσκεψη του ασθενούς στον γιατρό, πρέπει να αφιερώνεται ικανοποιητικός χρόνος στην ανάλυση της φαρμακευτικής αγωγής. Είναι απαραίτητο να προσδιορίζονται οι στόχοι της θεραπείας, να τονίζονται τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν και να γίνεται ενημέρωση για τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες.
O ασθενής πρέπει να νιώθει άνετα να εκφράσει τις απορίες και τις ανησυχίες του και ο γιατρός οφείλει να είναι πρόθυμος να τις συζητήσει, ώστε στο τέλος ο ασθενής να είναι «συμμέτοχος» στη θεραπευτική απόφαση.
Χρήσιμη επίσης είναι η συνταγογράφηση των φαρμάκων στην ίδια επίσκεψη και ιδιαίτερα η αναγραφή επαναλαμβανόμενης συνταγής.
Οι επιστήμονες της καρδιολογικής εταιρείας συνιστούν στους συνάδερφους τους να τους αποσπούν τη δέσμευση ότι είναι πρόθυμοι να λαμβάνουν τα φάρμακα για να υλοποιήσουν τους στόχους.
Πάντα να υπενθυμίζουν στους ασθενείς ότι η θεραπεία μπορεί να τους βοηθήσει να επιτύχουν τους στόχους τους. Επίσης, οι ειδικοί συνιστούν στους καρδιολόγους να κάνουν το συνιστώμενο θεραπευτικό σχέδιο σαφές, απλό και κατανοητό.
Απλές τεχνικές «αυτοβοήθειας»4
Για να βοηθηθούν οι ασθενείς να μένουν πιστοί στη φαρμακευτική αγωγή προτείνετέ τους:
- Ανάρτηση στον τοίχο ή στην πόρτα του ψυγείου ενός διαγράμματος με τα ονόματα των φαρμάκων, τη δόση και την ώρα της ημέρας, που πρέπει να λαμβάνονται.
- Χρήση του κουτιού δοσολογίας φαρμάκων το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να το γεμίζουν με τα απαραίτητα χάπια για όλες τις ημέρες και τις ώρες της εβδομάδας.
- Να βάζουν υπενθύμιση στο κινητό και στο ξυπνητήρι.
- Ένταξη των χαπιών μέσα στην καθημερινή ρουτίνα του ασθενούς, για να μην τα ξεχνάει π.χ. μετά το πρωινό ή το βραδινό ή μετά το βούρτσισμα των δοντιών.
Παραπομπές:
- apps.who.int/iris/bitstream/10665/42682/1/9241545992.pdf, accessed 12/9/2018.
- annals.org/aim/fullarticle/1357338/interventions-improve-adherence-self-administered- medications-chronic-diseases-united-states, accessed 12/9/2018.
- acc.org/tools-and-practice-support/clinical-toolkits/heart-failure-practice- solutions/patient-communication-tips , accessed 12/9/2018.
- drugs.com/article/taking-your-medicine.html, accessed 12/9/2018.
Πηγές:
- nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMms1409015#t=article, accessed 12/9/2018.
- researchgate.net/publication/268513077_Interventions_forenhancing_medication_adheren ce_Review, accessed 12/9/2018.
PP-GEP-GRC-0294-OCT18